Kastelennetwerk ‘Omringd’ schiet uit de startblokken
Op het Kasteel de Merode in Westerlo werd vandaag een nieuw kastelennetwerk boven de doopvont gehouden. ‘Omringd - Brabantse landgoederen zonder grenzen’ verenigt maar liefst 18 landgoedbeheerders uit de provincies Antwerpen, Vlaams-Brabant en het Nederlandse Noord-Brabant. Hoofddoel van het nieuwe netwerk is kennisuitwisseling en het promoten van landgoederen als waardevolle erfgoedbelevingen.
‘Omringd’ is een initiatief van Stichting Brabants Landschap, Erfgoedstichting Vlaams Brabant, Vrienden van de Brabantse Landgoederen en Stichting Kempens Landschap. De opstart van het netwerk kadert in het project ‘Brabantse Kastelen BTW-XTRA’ binnen Interreg Vlaanderen-Nederland. Ook Toerisme Vlaanderen en de onderzoekscel Publieke Impact van de Karel De Grote Hogeschool zetten hun schouders mee onder dat project. Daarnaast uiten ook Historische Woonsteden en Tuinen van België, Landelijk Vlaanderen en Brabants Particulier Grondbezit hun steun.
Oases van rust en groen
Peter De Wilde, CEO van Toerisme Vlaanderen, legt uit: “De provincies Noord-Brabant, Antwerpen en Vlaams-Brabant herbergen prachtige kasteeldomeinen met een hoog toeristisch potentieel. Als oases van rust en groen vormen ze ideale plekken waar men al wandelend of fietsend kan ontsnappen aan de drukte van de stad en de dagdagelijkse hectiek. Kortom: kasteeldomeinen zijn de ideale bestemming voor iedereen die op zoek is naar een budgetvriendelijke en rustgevende uitstap.”
“Met dit initiatief wordt een samenwerking gestimuleerd tussen landgoederen in de verschillende delen van het Hertogdom Brabant. Dat komt het historisch bewustzijn en de instandhouding van het erfgoed ten goede”, aldus Sammy van Tuyll, voorzitter van Vrienden van de Brabantse Landgoederen.
Unieke ervaringen
"Kastelen betoveren ons met hun historische allure en zijn gelegen in schilderachtige buitengebieden, wat ze perfect maakt als toeristische bestemmingen", stelt gedeputeerde Kathleen Helsen, covoorzitter van Stichting Kempens Landschap. Mensen gaan op zoek naar unieke ervaringen, weg van de platgetreden paden. Ons project zal het huidige aanbod van culturele en erfgoedlocaties uitbreiden om aan die behoefte tegemoet te komen.”
Tom Dehaene, voorzitter Erfgoedstichting Vlaams-Brabant, vult aan: “Belangrijk om weten is dat we de term ‘kasteel’ heel breed opvatten. Dat varieert van landgoederen met landhuis of kasteel tot een kasteelruïne en alles daartussen in. Door de term breed op te vatten, hopen we veel geïnteresseerde landgoedbeheerders aan te spreken.”
Duurzaam erfgoedtoerisme
Met de financiële steun van Interreg Vlaanderen-Nederland willen de partners het erfgoedtoerisme duurzaam versterken en opwaarderen. Gedeputeerde Jan De Haes, covoorzitter van Stichting Kempens Landschap: “Onze strategie daarvoor berust op drie pijlers. Hoofddoel van het nieuwe netwerk is kennisuitwisseling en het promoten van landgoederen als waardevolle erfgoedbelevingen. Daarnaast breiden we het erfgoedtoerisme uit door drie kasteeldomeinen om te vormen tot modelbestemmingen als duurzaam alternatief voor de stedelijke attracties. Tot slot stimuleren we soortgelijke initiatieven door het oprichten van 'Omringd', een grensoverschrijdend netwerk van kastelen en landgoederen. Vandaag lanceren we dit netwerk officieel.”
Omringd-charter
De oprichting van het nieuwe netwerk ging gepaard met de ondertekening van het Omringd-charter. Dat gebeurde op het Kasteel De Merode in Westerlo. Prins Simon de Merode: “"Het vervult mij met trots dat Kasteel de Merode, ons familielandgoed, de locatie mocht zijn voor de ondertekening van het charter. Een mooie gelegenheid om een brug te slaan tussen verleden en toekomst. Ik hoop dat het nieuwe netwerk deuren opent naar de verdere verkenning en waardering van de vele prachtige landgoederen die deze regio rijk is.”
Joris Hogenboom, directeur van Stichting Brabants Landschap: “Nu het netwerk operationeel is, ligt onze prioriteit bij het delen van kennis uit het Interregdossier over verschillende manieren van het gebruiken van kastelen en landgoederen. Samen kunnen we innovatieve wegen vinden om erfgoed te behouden voor volgende generaties."
Vliegende start
Het netwerk zit niet stil na de oprichting. Op maandag 10 juni gaat de eerste actie voor leden al meteen van start. Vanuit het Interreg-project wordt er 75.000 euro vrijgemaakt om kleinschalige initiatieven te ondersteunen. Landgoedeigenaars en -beheerders kunnen projecten indienen die inzetten op het verbeteren van de beleving en ontsluiting van hun erfgoedsite. De katalysator fungeert als een hefboom om de eigen middelen met 50% te vergroten. Nog tot eind december 2024 kunnen leden een project indienen.