Provincie Antwerpen

Fort van Kessel beschermd als monument

Fort van Kessel beschermd als monument

Het meer dan 100 jaar oude fort van Kessel, dat tijdens de Eerste Wereldoorlog zwaar beschoten werd, is definitief beschermd als monument. Geert Bourgeois, minister-president van de Vlaamse regering en bevoegd voor Onroerend Erfgoed, ondertekende begin dit jaar het definitieve beschermingsbesluit. Hierdoor is de toekomst van het fort veilig gesteld en kan de gemeente voortaan een beroep doen op een aantal specifieke premies voor werken aan het monument. Vandaag stelden Kempens Landschap en de gemeente Nijlen hun plannen voor.

Betonnen pantserfort

Het fort van Kessel is een betonnen pantserfort dat deel uitmaakt van de buitenste fortengordel rond Antwerpen. Bij het begin van de Eerste Wereldoorlog, toen het fort niet eens helemaal afgewerkt was, kwam de versterking zwaar onder vuur te liggen. Duitse en Oostenrijkse artillerie - waaronder het befaamde kanon Dikke Bertha - brachten zware vernielingen toe. In 1973 kocht de gemeente Nijlen de site aan. Vandaag is het fort van Kessel een plek voor mens én dier. Vrijwillige gidsen vertellen de geschiedenis van het fort en zijn jaarlijks actief van april tot september. De andere maanden kunnen vleermuizen ongestoord overwinteren in het fort.

Bijzonder oorlogserfgoed

Het meer dan 100 jaar oude fort is één van de weinige forten uit de Antwerpse fortengordel waarvan grote delen nog intact zijn. Zelfs het originele landschap rond het fort is bewaard gebleven. Toch was het fort nog niet aangeduid als beschermd monument. “Eind 2015 dienden we samen met de gemeente een beschermingsdossier in bij het agentschap Onroerend Erfgoed.” vertelt Peter Bellens, covoorzitter van Kempens Landschap en gedeputeerde van de provincie Antwerpen. “In 2017 werd het fort voorlopig beschermd en sinds 6 februari is de bescherming definitief vastgelegd. We zijn heel tevreden dat de Vlaamse overheid het belang en de erfgoedwaarde van het fort erkent. Niet alleen het fortencomplex zelf maar ook het forteiland, de vestinggracht en een deel van de Fortstraat werden in het besluit opgenomen.”

Ook Paul Verbeeck, burgemeester van Nijlen is overtuigd: “Het fort gaat een duurzame toekomst tegemoet. De bescherming is ook een erkenning voor de jarenlange inzet van alle partners om het fort te koesteren en open te stellen. Als de fortengordel rond Antwerpen een snoer is, dan is het fort van Kessel door zijn bijzondere kenmerken, zijn goede staat en educatieve en recreatieve troeven, zeker één van de schitterende diamanten aan dat snoer. De gemeente wil in de toekomst bovendien ook volop inzetten op de relatie en de verankering van het fort met zijn omgeving.”

Toekomstplannen

“Nu het fort aangeduid is als beschermd monument, moet de gemeente Nijlen als eigenaar aan een aantal verplichtingen voldoen zoals de goede instandhouding van de site”. Verduidelijkt Inga Verhaert, covoorzitter van Kempens Landschap en gedeputeerde van de provincie Antwerpen. “Wanneer er onderhoud nodig is aan het fort of er wanneer er echte restauratiewerken gepland zijn, kan de gemeente nu wel beroep doen op Vlaamse premies voor de werken. Als eerste stap gaan we een beheersplan opmaken waarin de beheervisie, doelstellingen en maatregelen voor het fort op lange termijn worden uitgewerkt. De bescherming opent dus heel wat deuren!”

Bezoek het fort!

Ontdek zelf het kersverse monument! Wandel langs de gracht of boek een rondleiding met een vrijwillige fortgids. Om de Eerste Wereldoorlog te herdenken, kan je nog tot 9 november elke vrijdagavond om 19u15 naar het trompetgeschal van ‘Ten Velde’ komen luisteren aan de ingang van het fort.