Vooronderzoek restauratie Trammeke van start
Op domein de Merode is het onderzoek naar het Trammeke volop aan de gang. ’t Trammeke is een oud sluissysteem aan de Grote Nete op de grens tussen Herselt en Westerlo. In beide gemeenten gingen stemmen op om dit uniek stukje erfgoed nieuw leven in te blazen. Om erachter te komen of en op welke manier het sluissysteem zou kunnen worden gerestaureerd, gaf Stichting Kempens Landschap de opdracht tot een bouwhistorisch en materiaal-technisch onderzoek.
’t Trammeke is een stukje industrieel erfgoed dat dateert van het einde van de 19de eeuw. Deze mobiele dam bestaat uit twee delen: op de Herseltse oever ligt het zogenaamde Trammeke, op de Westerlose oever vind je het trekmechanisme. Met dit lokaal stuwsysteem werd het waterpeil van de Grote Nete geregeld. Op die manier konden bewoners de hooilanden na de eerste oogst onder water zetten en zo een tweede hooibeurt mogelijk maken. Het werd ook gebruikt om het water van de kasteelvijver te verversen en om het vervoer van ijzererts over de Grote Nete makkelijker te maken. Het Trammeke dat sinds 1999 beschermd is als monument bevindt zich momenteel echter in slechte staat.
Jan de Haes, gedeputeerde van de provincie Antwerpen en covoorzitter van Stichting Kempens Landschap: “Beide gemeenten namen contact op met Stichting Kempens Landschap met de vraag of een restauratie mogelijk was en in welke hoedanigheid. Om hier meer duidelijkheid over te krijgen adviseerde Stichting Kempens Landschap om eerst een bouwhistorisch en materiaal-technisch onderzoek te doen. We onderzoeken de historiek van het Trammeke, hoe het mechanisme vroeger werkte en welke invloed het had op het landschap. We bekijken in welke staat de verschillende onderdelen van het mechanisme zich bevinden. Zo komen we te weten wat er moet worden vervangen of hersteld en of we na afloop van deze ingrepen het sluissysteem af en toe terug in werking kunnen zetten zodat we dit stukje erfgoed educatief kunnen ontsluiten.”
Het ideale rustplekje
Kathleen Helsen, gedeputeerde van de provincie Antwerpen en covoorzitter van Stichting Kempens Landschap en Landschapspark De Merode vult verder aan: “Het Trammeke verbindt niet alleen Westerlo en Herselt, maar bevindt zich ook in het wandel- en fietsnetwerk van de Merode. Het biedt de bezoekers een ideaal plekje om vanop het bruggetje te genieten van de rust en de stilte van het kabbelende water en het prachtige valleilandschap. De restauratie van ’t Trammeke is dan ook een opportuniteit om het sluissysteem kwalitatief te ontsluiten voor het grote publiek en om het landschappelijke en historische verhaal op deze plek te kunnen vertellen. Het staat namelijk symbool voor de industriële ontwikkeling op het platteland en drukte in die tijd een belangrijke stempel op het landschap en de landbouw.”
De gemeente Herselt en Westerlo vertrouwen op de expertise van Stichting Kempens Landschap om het project in goede banen te leiden. Kristof Welters, schepen van cultuur en toerisme Westerlo is alvast opgetogen met de samenwerking: “In onze gemeente werkten we reeds samen met Stichting Kempens Landschap voor de Beddermolen. Als erkende erfgoedorganisatie maken zij het voor gemeenten financieel interessanter om zorg te dragen voor onze monumenten. Zo vroegen ze afgelopen najaar reeds een onderzoekspremie aan bij het agentschap Onroerend Erfgoed om dit vooronderzoek mogelijk te maken. Ook Landschapspark de Merode voorziet de nodige financiering.”
Peter Keymeulen, burgemeester van Herselt, vult aan: “Eind juni kennen we de resultaten van het vooronderzoek en kunnen we op basis daarvan de volgende stappen zetten. Wij zijn alvast benieuwd wat de toekomst voor het Trammeke in petto heeft.”